De ijscaravan van Broekje op het Schild in 1970. Het oude stadhuis is nog zichtbaar en het nieuwe stadhuis links is al gebouwd.
De ijscaravan van Broekje op het Schild in 1970. Het oude stadhuis is nog zichtbaar en het nieuwe stadhuis links is al gebouwd. Foto: Erfgoed Rijssen-Holten

Sloop eethuisje op Schild: einde van de IJstijd van Broekje

Columns

Afgelopen week stond Peter Smalbrugge (Peter van Broekje) in de krant bij de sloopresten van het eethuisje op het Schild. We zagen het aankomen: een sloopkraan begon ineens te knabbelen aan het gebouwtje. Einde van de Smalbrugge-IJstijd op het Schild. 

De foto uit 1983 toont het omgekeerde. Waar ooit het mooie oude stadhuis stond, werd eerst een diep gat gegraven voor een onderkelderd eethuisje. De stalen spanten werden aangevoerd. De bakstenen staan al gereed. Er verrees een eetgelegenheid waar je voor een vriendelijke prijs een maaltijd kon gebruiken. Aan de voorkant werd softijs verkocht door de familie Smalbrugge: Berend, Nellie en hun zonen Jan en Peter. 

IJsfamilie

De ijsfamilie Smalbrugge leek altijd aard- en nagelvast verbonden met het Schild. Tik op de website Erfgoed Rijssen-Holten Smalbrugge in, of de bijnaam Broekje, dan verschijnt opa Smalbrugge met zijn witte ijscokar op het Schild vele malen in beeld. Bij het moderner worden van de tijden, veranderde de ijscobakfietskar in een caravan met een verkoopluik. In de caravan stonden Berend, Nellie, maar ook soms Dieka van Broekje die met “de Smid” van Schooten was getrouwd. 

Aardbeien of wit

Het assortiment was overzichtelijk. Had je de bestelling geplaatst, dan kwam de standaardvraag: “Aardbein of wit?” Je kon er ook slagroom op krijgen. Geen spuitbuspröttel die na 7 seconden wegvloeit, maar stevige slagroom die het langer volhield dan de ijsco. Aan de magische ijsjes van Broekje lag een magisch ijspoeder ten grondslag, dat kwam natuurlijk van ons eigen melkfabriek Omefa. Koop lokaal was toen vanzelfsprekend. 

Goud

Men zegt dat ijsverkoop gouden business is. Geen wonder dat bijna elke lunchroom-ondernemer ook ijs verkoopt. De winstmarge schijnt nóg groter te zijn dan de marge op nieuwe keukens. Hoe luchtiger het ijs, hoe lekkerder ijsminnaars het vinden. Dus, als de ijsbereider zijn machine een minuut langer laat doormixen, dan komt er nóg meer lucht in je product; de bevroren variant van gebakken-luchtverkoop. Geef die ondernemer eens ongelijk.

Softe boel

Later stapten veel ijsverkopers van schepijs over op softijs. Aan een mysterieuze machine haal je een handel over en dan daalt een ijsdrol in een beker. Persoonlijk had ik toch liever het schepijs aangehouden, maar dat zal jeugdsentiment zijn. Hoe dan ook: het softijs van Broekje keert niet weer terug op het Schild. Einde van deze oer-Rijssense ijstijd. De eettent is al afgebroken. De grond is weer eigendom van de gemeente. Letterlijk staat niets de herbouw van het oude gemeentehuis nog in de weg. Bouwmensen wil er graag aan meewerken. Daar is natuurlijk moed voor nodig van de gemeenteraad. Maar dat gaat de laatste tijd steeds beter.

Onjuist of oneens: dannenberg@twenthetekst.nl 

De stalen spanten worden in 1983 neergezet voor de bouw van de eettent van familie Smalbrugge.